SEO 2011 Oviedo: Kongres Hiszpańskiego Towarzystwa Okulistycznego

JAK PRZERWAĆ DEZYNFORMACJĘ MEDYCYNY?

��Jak przetrwać dezinformację w medycynie?”. Był to prowokacyjny tytuł artykułu o niezbędnej lekturze opublikowanego w European Journal of Clinical Investigation i przeprowadzonego przez członków wydziałów Biostatystyki, Biomedycznych Badań i Zdrowia Publicznego między innymi z uniwersytetów Stanford, Harvard i Waszyngtonu i które przeanalizujemy w bieżącym blogu. (1)

Niestety większość wiadomości medycznych w Internecie, mediach społecznościowych i mediach nie spełnia kryteriów precyzji i rygoru, których należy się spodziewać (2), a wiele wiadomości, w zależności od źródła, może przesadzić z korzyściami, minimalizując obrażenia i może się zdarzyć również w tył. Wiele z tych informacji jest bardzo niewiarygodnych. Ale nawet, według autorów artykułu, istnieje bardzo duża liczba wyników badań klinicznych, które mogą być stronnicze lub nieprzydatne dla pacjentów (3,4). Istnieje również inna znacząca liczba wytycznych klinicznych (w których wielu lekarzy ufa, aby kierować decyzjami dotyczącymi leczenia), które mogą nie być wystarczająco jasne przy analizie niewystarczającego poziomu jakości danych, na których są oparte (5 ).

Lekarze i pacjenci często nie zdają sobie sprawy z wagi tego problemu i tego, jak może on znacząco wpłynąć na poziom opieki zdrowotnej, którą zapewniają lub otrzymują. Według danych opublikowanych w literaturze, od 20% do 50% wszystkich usług zdrowotnych świadczonych w USA może być niewystarczające, marnować zasoby i / lub nie poprawiać stanu zdrowia pacjentów (6-10). Chociaż istnieje wiele przyczyn tego problemu, wiele można przypisać słabej jakości informacji, na których lekarze i pacjenci polegają przy podejmowaniu decyzji dotyczących świadczonych lub otrzymywanych usług zdrowotnych.
Dezinformacja w medycynie obejmuje zasadniczo 4 problemy:

1. Wiele opublikowanych badań medycznych nie ma wystarczającej jakości dowodów, nie oferuje poprawy wyników zdrowotnych dla pacjentów lub nie jest przydatna dla lekarzy przy podejmowaniu decyzji.

2. Większość pracowników służby zdrowia nie jest świadoma tego problemu.

3. Nawet jeśli zdają sobie sprawę z tego problemu, większość pracowników służby zdrowia nie posiada umiejętności niezbędnych do oceny wiarygodności i przydatności opublikowanych dowodów.

4. Pacjenci często nie dysponują dokładnymi odpowiednimi dowodami w momencie podejmowania decyzji dotyczących zdrowia.

Problem 1: Wiele opublikowanych badań medycznych nie ma wystarczającej jakości dowodów, nie oferują poprawy wyników zdrowotnych dla pacjentów lub nie są przydatne dla lekarzy przy podejmowaniu decyzji

Wraz ze wzrostem liczby publikacji rośnie zapotrzebowanie na dobrze zaprojektowane i wykonane Systematyczne Przeglądy i Metaanalizy, aby zapewnić najwyższy poziom dowodów na odpowiednie tematy. Ta potrzeba nie jest łatwa do spełnienia. Chociaż przeglądy systematyczne i źródła wtórne mogą przyspieszyć tworzenie dowodów na wysokim poziomie (11), większość Systematycznych przeglądów i metaanaliz wydaje się mieć niepewną użyteczność ze względu na błędy w metodologii i selektywne raportowanie wyników, lub zajmowanie się pytaniami bez wartości klinicznej. (4)

Podstawowe obawy dotyczące metodologii i stronniczości Systematic Reviews i Meta-analysis to jakość opublikowanych badań medycznych, na których się opierają (2, 3). Przydatność badań klinicznych (12) wymaga istnienia prawdziwego problemu, aby je rozwiązać, odpowiedniej analizy w rzeczywistym kontekście, która zapewnia wystarczający zysk informacji, który koncentruje się na pacjencie, pragmatycznym podejściu, jakości Rozsądna cena, użyteczność i przejrzystość. Bardzo niewiele badań klinicznych spełnia co najmniej 6 z 8 kryteriów (12). Niepewne lub słabej jakości dowody pozostawiają lekarzy, często pod presją, bez cennych informacji na temat możliwych metod leczenia.

Zaproponowano wiele rozwiązań, aby badania medyczne były bardziej wiarygodne (13,14) i bardziej użyteczne (12), chociaż duża ilość informacji z niewystarczająco wiarygodnego poziomu zgromadzonych dowodów jest trudna do wyodrębnienia z literatury. W międzyczasie musimy pracować nad pozostałymi trzema komponentami „dezinformacji w medycynie”, aby zapobiec spadkowi dowodów niskiej jakości w decyzjach klinicznych.
Problem 2. Większość pracowników służby zdrowia nie jest świadoma tego problemu

W badaniu przyzwyczajeń czytelników czasopism badani lekarze poinformowali, że uzyskali informacje głównie z abstraktów, a nie z kompletnych artykułów, stwierdzając, że ufają redaktorom, aby zapewnić rygor i jakość badania (15).

Wielu pracowników służby zdrowia zbytnio pokłada zaufanie w podsumowaniach, aby filtrować literaturę. Oczywiście, wiarygodności wyników badania nie można osiągnąć tylko poprzez przeczytanie podsumowania. Jedno z badań wykazało, że prawie połowa streszczeń randomizowanych badań kontrolowanych zawierała błędne informacje z wyników badania, co wskazuje na korzyść, gdy nie było statystycznie istotnej różnicy w pierwotnym punkcie końcowym badania (16). Wadliwe badania podstawowe mogą generować wadliwe przeglądy systematyczne, a następnie wadliwe wytyczne kliniczne, które powodują, że zalecenia nie są poparte dowodem wysokiej jakości (17,18). Większość pracowników służby zdrowia może nie być świadoma tych problemów.

Problem 3. Większość pracowników służby zdrowia nie posiada umiejętności oceny wiarygodności i przydatności dowodów

Krytyczna umiejętność czytania literatury naukowej ma ogromne znaczenie dla zapewnienia optymalnej opieki nad pacjentem. Kiedy praktykujący nie potrafią odróżnić wysokiej jakości badań dowodów od tych, które nie są, grozi im bezużyteczne leczenie lub, co gorsza, może zaszkodzić ich pacjentom.

Nauczanie umiejętności oceniania na uniwersytetach i innych programach szkoleniowych, takich jak Residences, na pierwszy rzut oka wydaje się być podatnym gruntem dla zapewnienia lekarzom niezbędnych umiejętności. Jednak badania oceniające kompetencje studentów medycyny sugerują, że często nie dostrzegają oni znaczenia medycyny opartej na dowodach w nauce klinicznej i nie znają jej znaczenia i nie są zmotywowani ani przygotowani do zastosowania jej umiejętności. Wchodząc do programów rezydencji, ich zdolność do krytycznej oceny literatury medycznej może być bardzo ograniczona (19).

Obecnie istnieją solidne dowody na najbardziej efektywne podejście szkoleniowe, aby wyposażyć pracowników służby zdrowia w wiedzę i umiejętności niezbędne do konsekwentnego stosowania dowodów jakości w ich codziennej pracy. Badania nad skutecznością nauczania medycyny opartej na dowodach i krytycznej oceny dowodów medycznych mogą być skuteczne (20,21,22). Jedno z badań wykazało 16 systematycznych recenzji, które próbowały objąć ten temat (22). Większość systematycznych przeglądów zawiera wnioski na rzecz skuteczności nauczania medycyny opartej na dowodach, ale wyniki różnią się i koncentrują się głównie na wiedzy i umiejętnościach zamiast na praktycznych zastosowaniach.

Problem 4. Pacjenci często nie mają odpowiednich i dokładnych badań medycznych w momencie podejmowania decyzji dotyczących zdrowia

Społeczeństwo otrzymuje ciągłe informacje na temat zdrowia w Internecie, sieciach społecznościowych i mediach, jednak istnieje niewiele sposobów na określenie dokładności podanych informacji. Musimy edukować społeczeństwo, jak radzić sobie z tymi źródłami dezinformacji medycznej (23, 24, 25).

Poinformowani lub wprowadzeni w błąd pacjenci są w końcu w centrum podejmowania decyzji medycznych (26). Doktryna prawna świadomej zgody wymaga, aby pacjenci rozumieli, że posiadają opcje leczenia oraz możliwe korzyści i szkody każdego wyboru (27), podczas gdy etyka medyczna uznaje, że wartości i preferencje każdego pacjenta muszą być respektowane (26). Wspólne podejmowanie decyzji polega na tym, że lekarze dzielą się z pacjentami dowodami medycznymi, oceniają ich wartości i preferencje oraz decydują z nimi o najlepszym leczeniu. Zapewnienie, że pacjenci są odpowiednio przygotowani do podejmowania decyzji, zazwyczaj wymaga profesjonalnej pomocy w celu zbadania opcji leczenia i dowodów medycznych, tak aby potencjalne wyniki, które mają największe znaczenie dla pacjenta, mogły być dokładnie określone. Proces ten zależy od wystarczających, trafnych i ważnych informacji oraz nadaje jednostce zdolność do podejmowania wolnych decyzji (28).

Korzystanie ze Wspólnego Podejmowania Decyzji i materiałów pomocniczych usprawnia podejmowanie decyzji dotyczących różnych opcji klinicznych wrażliwych na preferencje Pacjenta. Systematyczny przegląd 115 randomizowanych badań kontrolnych z udziałem ponad 34 000 pacjentów na podstawie efektów Wspólnego Podejmowania Decyzji i pomocy decyzyjnych (w formie pisemnej, elektronicznej, audiowizualnej lub w internetowych formatach narzędzi) poinformował, że Pacjenci mieli większy zysk wiedzy w odniesieniu do tego, co dla nich miało znaczenie, i mieli bardziej precyzyjne oczekiwania dotyczące ryzyka i korzyści niż pacjenci otrzymujący tradycyjną opiekę.

Biorąc pod uwagę moc pomocy pacjenta i dialogu między pacjentem a lekarzem, obie muszą być dokładne, jeśli pacjenci muszą podejmować świadome decyzje. Dokładność pomocy w podejmowaniu decyzji zależy od umiejętności krytycznych autorów (29), podczas gdy skuteczność rozmów lekarz-pacjent wymaga lekarzy, którzy są chętni, mogą uczestniczyć i znać dowody. Bariery we wdrażaniu skutecznego Wspólnego Podejmowania Decyzji obejmują wszechobecną obojętność zawodową, inercję organizacyjną, brak komfortu lekarza z pomocą w podejmowaniu decyzji, ograniczenia czasowe, priorytety konkurencyjne, brak szkoleń i postrzegane obciążenie.

Rozwiązania Propozycje

Pracownicy służby zdrowia zaangażowani w podejmowanie decyzji medycznych muszą posiadać podstawowe umiejętności krytycznej oceny dowodów i być dobrze poinformowani o źródłach informacji, które mogą być dokładne i istotne. Jak stwierdzili Glasziou i inni, „lekarz XXI wieku powinien być w stanie krytycznie przeczytać badanie, ponieważ może przyjąć ciśnienie krwi” (30) lub w przypadku okulistyki wykonać dno oka.

Problem nierzetelnej opublikowanej literatury naukowej można zaatakować u jej źródła, finansując, prowadząc, publikując i rozpowszechniając badania najwyższej jakości i przydatne. Jednak w międzyczasie ważne jest, aby pracownicy służby zdrowia i pacjenci wiedzieli o tym problemie, zapewnili im krytyczne umiejętności oceny i upewnili się, że najlepsze dostępne dowody są zawarte w rozmowach pacjent-lekarz na temat opcji leczenia.

Dostrzegając te szersze wyzwania, czynnikami zmian mogą być towarzystwa medyczne, czasopisma, agencje rządowe, grupy zawodowe, szkoły dla pracowników służby zdrowia, płatnicy, jednostki akredytujące i inni dostawcy usług zdrowotnych, którzy mogą wzmocnić znaczenie opanowania krytyczne umiejętności oceny i komunikacji w codziennej praktyce. Ponadto, biorąc pod uwagę ogromną i szybką ekspansję literatury oraz ograniczony czas dostępny dla pracowników służby zdrowia, może być łatwiej skupić się na krytyczne wykorzystanie wstępnie ocenionej literatury naukowej zamiast próbować ocenić każdy artykuł. Jednak nawet systematyczne przeglądy, metaanalizy i wytyczne kliniczne mogą stać się stronnicze lub bezużyteczne, więc budowanie i utrzymywanie umiejętności ich oceny nie jest łatwym zadaniem.

Ponieważ coraz więcej redaktorów czasopism uznaje dezinformację medyczną za problem, może promować świadomość, publikując artykuły, komentarze i artykuły redakcyjne na ten temat. Agencje rządowe i grupy zawodowe mogą być również wpływowymi aktorami, aby zapewnić naukowcom kluczowe umiejętności w medycynie opartej na dowodach. Prasa potrzebuje także treningu krytycznego myślenia (31). Szkoły dziennikarskie muszą uwzględnić podstawowe epidemiologię i statystyki w swoich kursach dla przyszłych dziennikarzy specjalizujących się w zdrowiu.

Uniwersytety dla pracowników służby zdrowia mogą lepiej wykonywać zadania, aby szkolenie w krytycznej ocenie literatury medycznej zostało włączone do programów nauczania i opieki klinicznej. Zachęcające raporty sugerują, że postawy, wiedzę i krytyczne umiejętności oceny można poprawić poprzez programy nauczania w Evidence-Based Medicine (32).

Ostatecznie udane inicjatywy powinny być częścią codziennego doświadczenia klinicznego, a nie sztucznie narzuconym wymogiem. Ponadto wszyscy pracownicy służby zdrowia mogą wziąć odpowiedzialność za opanowanie umiejętności i zostać nauczycielami i trenerami dla siebie i innych podczas spotkań z pacjentem i podejmowania decyzji.

RYZYKA ZESPOŁÓW W RANDOMIZOWANYCH KONTROLOWANYCH BADANIACH W OKOLICZNOŚCI: SYSTEMATYCZNY PRZEGLĄD

Leczenie oparte na dowodach w okulistyce często opiera się na wynikach randomizowanych badań kontrolowanych (Randomized Controlled Trials). Oparte na wynikach badania RCT mogą prowadzić do zaleceń dotyczących niewłaściwych metod leczenia. W opublikowanym niedawno przeglądzie systematycznym opublikowanym przez grupę dr Lazara Joksimovica z Wydziału Okulistyki i Nauk o Wzroku na Uniwersytecie w Toronto (Kanada) w British Journal of Ophthalmology (33) autorzy zbadali rozpowszechnienie ryzyka stronniczości w ECA publikowane w czasopismach okulistycznych o dużym znaczeniu oraz w esejach okulistycznych czasopism medycznych ogólnych.

Randomizowana kontrolowana próba (RCT) to badanie eksperymentalne, w którym bada się wpływ interwencji poprzez losowe przypisanie uczestników do interwencji lub grupy kontrolnej. (34) Stosując maskowanie randomizacji, RCT zapewnia, że ​​czynniki zakłócające analizowanych wyników są zrównoważone w badaniu. (35)

W 2008 roku Cochrane Collaboration zaprojektowało narzędzie do analizy ryzyka stronniczości, a tym samym oceny wewnętrznej ważności RCT . (36) To narzędzie stało się preferowanym instrumentem w przeglądach Cochrane i innych niż Cochrane i zostało zatwierdzone przez Cochrane Collaboration. Składa się z siedmiu domen: generowanie losowej sekwencji, ukrywanie sekwencji alokacji, maskowanie pacjentów i personelu, maskowanie oceny wyników, niekompletne wyniki, raporty o selektywnych wynikach i inne źródła stronniczości. (37) Ocena Krytyka Ewy polega na przypisaniu niskiego, niejasnego lub wysokiego ryzyka stronniczości dla każdej domeny. (38)

Każdego roku wyniki wielu RCT są publikowane w wielu czasopismach okulistycznych. Ogólnie rzecz biorąc, artykuły publikowane w czasopismach o dużym znaczeniu podlegają ścisłemu procesowi recenzowania, który ocenia ich jakość naukową. (39) Celem tego przeglądu systematycznego było określenie rozpowszechnienia ryzyka stronniczości w RCT w dziennikach okulistycznych o wysokim wpływie oraz określenie czynników związanych z wysokim ryzykiem stronniczości. Drugim celem jest ustalenie, czy rozpowszechnienie ryzyka stronniczości jest różne w przypadku badań RCT opublikowanych w czasopismach okulistycznych w porównaniu z ogólnymi czasopismami medycznymi oraz zbadanie wpływu konfliktu interesów i sponsorowania przemysłu na stronniczość.

W tym przeglądzie systematycznym ryzyko stronniczości zostało krytycznie ocenione w artykułach siedmiu czasopism specjalizujących się w okulistyce i artykułach okulistycznych z trzech ogólnych czasopism medycznych o dużym znaczeniu. Ogólnie wysokie ryzyko stronniczości występowało przynajmniej raz w 56,7% RCT w czasopismach specjalizujących się w okulistyce oraz w 80,0% badań w czasopismach medycznych ogólnych .

Ponadto istnieją obawy dotyczące stronniczości wynikającej z selektywnego raportowania wyników. W badaniu Chana i wsp. (40) ze 122 publikacji i 3736 wyników odnotowano wyższy odsetek statystycznie istotnych wyników w porównaniu z wynikami nieistotnymi, zarówno pod względem skuteczności, jak i bezpieczeństwa.

Powszechnie wiadomo, że niektóre RCT są sponsorowane, finansowane lub realizowane przez przedstawicieli branży, takich jak firmy farmaceutyczne . (41) Przegląd Lundh i wsp. (42) wykazał, że badania nad lekami i urządzeniami sponsorowanymi przez przedsiębiorstwo produkcyjne wykazały wyniki i wnioski bardziej korzystne niż badania sponsorowane przez inne źródła. W przeglądzie systematycznym 70,6% ECA czasopism specjalizujących się w okulistyce nie zgłosiło sponsora branżowego. Mniejszą część tego samego wyniku wykazały artykuły z czasopism medycznych ogólnych (46,7%). Wyniki te można wytłumaczyć możliwością, że czasopisma medyczne mają bardziej rygorystyczne zasady raportowania dla sponsorowania branży.

Praktyczną koniecznością pozostaje zaangażowanie przemysłu jako sponsorów ECA. Obecnie wymagane są ogromne zasoby, a możliwości finansowania ze strony rządów i organizacji non-profit są ograniczone. W ten sposób społeczność naukowa pozostaje dłużna sponsorom branży, którzy ułatwiają więcej możliwości rozwoju badań klinicznych . Aby uniknąć ewentualnych uprzedzeń wynikających z relacji finansowych z przemysłem, przyszłe badania powinny być badane do maksimum przez naukowców, a cały udział przemysłu powinien zostać ujawniony.

Kiedy interesy badacza stoją w sprzeczności z ich obowiązkami zawodowymi, istnieje obawa ze względu na potencjalne uprzedzenia w projekcie badania i sprawozdawczości, które mogą mieć wpływ na opublikowane wyniki i opiekę nad pacjentem. (43) W przeglądzie systematycznym stwierdzili, że w 64,7% RCT okulistycznych wszyscy autorzy oświadczyli wyraźnie, że nie mają konfliktu interesów. Aby zminimalizować uprzedzenia związane z konfliktami interesów, należy ujawnić potencjalne konflikty, a naukowcy muszą unikać wpływania na zachowania dochodzeniowe. (44)

Jeśli masz jakieś pytania, wątpliwości lub komentarze, możesz je umieścić na naszej ścianie na Facebooku:

(1) Ioannidis, JPA, Stuart, ME, Brownlee, S. i Strite, SA (), Jak przetrwać bałagan medycznej dezinformacji. Eur J Clin Invest. Zaakceptowany rękopis autora. doi: 10.1111 / eci.12834

(2) Schwitzer G. Przewodnik po nowościach dotyczących opieki zdrowotnej. JAMA Intern Med 2014; 174 (7): 1183-6

(3) Ioannidis JP. Dlaczego większość opublikowanych wyników badań jest fałszywa. PLoS Medicine.2005; 2 (8): e124.

(4) Ioannidis JP. Masowa produkcja zbędnych, wprowadzających w błąd i systematycznych konfliktów
recenzje i metaanalizy. Kwartalnik Milbank. 2016; 94 (3): 485-514. doi:
10.1111 / 1468-0009.12210.

(5) Lenzer J, Hoffman JR, Furberg CD, Ioannidis JP; Grupa robocza przeglądu wytycznych. Zapewnienie integralności wytycznych praktyki klinicznej: narzędzie do ochrony pacjentów. BMJ. 2013; 347: f5535. doi: 10.1136 / bmj.f5535. Erratum w: BMJ. 2014; 348: f1335

(6) Chassin MR, Galvin RW, Krajowy Okrągły Stół w sprawie Jakości Opieki Zdrowotnej. Pilna potrzeba poprawy jakości: Instytut Medycyny Krajowy Okrągły Stół w sprawie Jakości Opieki Zdrowotnej [oświadczenie konsensusu]. JAMA 1998; 280: 1000-1005.

(7) Kerr EA, McGlynn EA, Adams J, Keesey J, Asch SM. Profilowanie jakości opieki w dwunastu społecznościach: wyniki badania CQI. Sprawy zdrowotne (Millwood). 2004; 23 (3): 247-56.

(8) McGlynn EA, Asch SM, Adams J, Keesey J, Hicks J, DeCristofaro A, i in. Jakość opieki zdrowotnej dostarczanej dorosłym w Stanach Zjednoczonych. New England Journal of Medicine. 2003; 348: 2635-2645.

(9) Skinner J, Fisher ES, Wennberg JE. Dla Krajowego Biura Badań Ekonomicznych. Skuteczność Medicare. Dokument roboczy nr 8395. Cambridge, MA: National Bureau of Economic Research; Lipiec 2001 r

(10) Olsen, LA, Saunders RS, Yong PL, wyd. Konieczność opieki zdrowotnej: obniżenie kosztów i poprawa wyników: podsumowanie serii warsztatów. National Academies Press, 2010.

(11) Guyatt GH, Meade MO, Jaeschke RZ, Cook DJ, Haynes RB. Praktycy opieki opartej na dowodach. Nie wszyscy lekarze muszą oceniać dowody od podstaw, ale wszyscy potrzebują pewnych umiejętności. BMJ. 2000; 320 (7240): 954-5.

(12) Ioannidis JP. Dlaczego większość badań klinicznych nie jest przydatna. PLoS Medicine. 2016; 13 (6): e1002049. doi: 10.1371 / journal.pmed.1002049.

(13) Ioannidis JP. Jak uczynić więcej opublikowanych badań prawdziwymi. PLoS Medicine. 2014; 11 (10): e1001747. doi: 10.1371 / journal.pmed.1001747.

(14) Munafò MR, Nosek BA, biskup DVM, Button KS, Chambers CD, du Sert NP, et al. Manifest powtarzalnej nauki. Nature Human Behavior 2017; 1: 0021. doi: 10.1038 / s41562-016-0021.

(15) Saint S, Christakis DA, Saha S, Elmore JG, Welsh DE, Baker P, et al. Nawyki czytania czasopism internistów. Journal of General Internal Medicine. 2000; 15 (12): 881-4.

(16) Vera-Badillo FE, Napoleone M, Krzyżanowska MK, Alibhai SM, Chan AW, Ocana A, et al. Odchylenie w raportowaniu randomizowanych badań klinicznych w onkologii. European Journal of Cancer. 2016; 61: 29-35. doi: 10.1016 / j.ejca.2016.03.066.

(17) Shaneyfelt T. W wytycznych nie możemy ufać. Archiwa medycyny wewnętrznej. 2012; 172 (21): 1633-4.

(18) Kung J, Miller RR, Maćkowiak PA. Brak wytycznych dotyczących praktyki klinicznej w celu spełnienia standardów Instytutu Medycyny: Dwa kolejne lata niewielkich, jeśli w ogóle, postępów. Archiwa medycyny wewnętrznej. 2012; 172 (21): 1628-33.

(19) Smith AB, Semler L, Rehman EA, Haddad ZG, Ahmadzadeh KL, Crellin SJ, et al. Przekrojowe badanie wiedzy studenta medycyny na temat medycyny opartej na dowodach, mierzone testem Fresno. Journal of Emergency Medicine. 2016; doi: 10.1016 / jemermed.2016.02.006.

(20) Young T, Rohwer A, Volmink J, Clarke M. Jakie są efekty nauczania opartego na dowodach opieki zdrowotnej (EBHC)? Przegląd systematycznych recenzji. PLoS One 2014; 9 (1): e86706. doi: 10.1371 / journal.pone.0086706.

(21) Flores-Mateo G, Argimon JM. Praktyka oparta na dowodach w podyplomowej edukacji zdrowotnej: przegląd systematyczny. BMC Health Services Research. 2007; 7: 119.

(22) Hecht L, Buhse S, Meyer G. Skuteczność szkolenia w zakresie umiejętności medycznych opartych na dowodach dla pracowników służby zdrowia: przegląd systematyczny. BMC Medical Education. 2016; 16: 103. doi: 10.1186 / s12909-016-0616-2.

(23) Walsh-Childers K, Braddock J, Rabaza C, Schwitzer G. Jeden krok do przodu, jeden krok do tyłu: zmiany w informacjach o interwencjach medycznych. Komunikacja zdrowotna 2016 16: 1-14.

(24) Schwitzer G. Próbuje pić z węża strażackiego: zbyt wiele złych wiadomości medycznych. Trendy w naukach farmakologicznych. 2015; 36: 623-627.

(25) Schwitzer G. W jaki sposób dziennikarze mogą lepiej raportować o zasadach wspólnego podejmowania decyzji? Rozdział 41 w „Wspólne podejmowanie decyzji w opiece zdrowotnej: Osiąganie opartego na dowodach wyboru pacjenta”, 3. edycja, Oxford University Press, 2016. Pod redakcją Glyn Elwyn, Adrian Edwards, Rachel Thompson.

(26) Mulley AG, Trimble C, Elwyn G. Zatrzymaj cichą błędną diagnozę: ważne są preferencje pacjentów. BMJ. 2012; 345: e6572. doi: 10.1136 / bmj.e6572.

(27) King JS, Moulton BW. Przemyślanie świadomej zgody: sprawa wspólnego podejmowania decyzji medycznych. American Journal of Law and Medicine. 2006; 32 (4): 429-501.

(28) Makoul G, Clayman ML. Integracyjny model wspólnego podejmowania decyzji w spotkaniach medycznych. Edukacja i doradztwo dla pacjentów. 2006; 60 (3): 301-12.

(29) Montori VM, LeBlanc A, Buchholz A, Stilwell DL, Tsapas A. Informacje na temat obszernych, krytycznie ocenionych i aktualnych syntez dowodów naukowych: wymiar jakości międzynarodowych standardów pomocy w podejmowaniu decyzji o pacjencie. BMC Informatyka medyczna i podejmowanie decyzji. 2013; 13 Suppl 2: S5. doi: 10.1186 / 1472-6947-13-S2-S5.

(30) Glasziou P, Burls A, Gilbert R. Medycyna oparta na dowodach i program medyczny. BMJ. 2008; 337: a1253. doi: 10.1136 / bmj.a1253.

(31) Redakcja Medycyny PLoS. Fałszywe nadzieje, nieuzasadnione obawy: kłopoty z medycznymi wiadomościami. PLoS Medicine. 2008; 5 (5): e118.

(32) Coomarasamy A, Khan KS. Jakie są dowody na to, że nauczanie podyplomowe w medycynie opartej na dowodach zmienia cokolwiek? Przegląd systematyczny. BMJ. 2004; 329 (7473): 1017

(33) Ryzyko błędnej oceny randomizowanych badań kontrolowanych w czasopismach okulistycznych o dużym znaczeniu i czasopismach medycznych: przegląd systematyczny Lazar Joksimovic, Robert Koucheki, Marko Popovic, Yusuf Ahmed, Matthew B Schlenker, Iqbal Ike K Ahmed. Br J Ophthalmol 2017; 101: 1309-1314. doi: 10.1136 / bjophthalmol-2017-310313

(34) Noordzij M, Hooft L, Dekker FW, et al. Systematyczne przeglądy i metaanalizy: kiedy są przydatne i kiedy należy zachować ostrożność. Kidney Int 2009; 76: 1130-6 (2) Levin KA. Projekt badania VII. Randomizowane kontrolowane próby. Evid Based Dent 2007; 8: 22-3. doi: 10.1038 / sj.ebd

(35) Gluud LL. Odchylenie w klinicznych badaniach interwencyjnych. Am J Epidemiol 2006; 163: 493-501. doi: 10.1093 / aje / kwj069

(36) Higgins JPT, Green S. Podręcznik Cochrane dotyczący systematycznych przeglądów interwencji. Londyn, Anglia: Cochrane Collaboration,

(37) Higgins JP, Altman DG, Gøtzsche PC, et al. Narzędzie Cochrane Collaboration do oceny ryzyka stronniczości w randomizowanych badaniach. BMJ 2011; 343: d5928

(38) Hartling L, Ospina M, Liang Y, i in. Ryzyko stronniczości a ocena jakości randomizowanych badań kontrolowanych: badanie przekrojowe. BMJ 2009; 339: b4012

(39) Noordzij M, Hooft L, Dekker FW, et al. Systematyczne przeglądy i metaanalizy: kiedy są przydatne i kiedy należy zachować ostrożność. Kidney Int 2009; 76: 1130-6

(40) Chan AW, Hróbjartsson A, Haahr MT, et al. Dowody empiryczne do selektywnego raportowania wyników w randomizowanych badaniach. JAMA 2004; 291: 2457

(41) Bes-Rastrollo M, Schulze MB, Ruiz-Canela M, et al. Konflikty finansowe i tendencja do raportowania dotycząca związku między napojami słodzonymi cukrem a przyrostem masy ciała: systematyczny przegląd przeglądów systematycznych. PLoS Med 2013; 10: e1001578

(42) Lundh A, Sismondo S, Lexchin J, et al. Sponsoring branży i wyniki badań. Cochrane Database Syst Rev 2012; 12: MR000033

(43) Gasparyan AY, Ayvazyan L, Akazhanov NA, i in. Konflikty zainteresowania publikacjami biomedycznymi: rozważania dla autorów, recenzentów i redaktorów. Croat Med J 2013; 54: 600-8

(44) Novack GD. Rola firm farmaceutycznych w sponsorowanych badaniach. Okulistyka 2007; 114: 1037-8

Zdjęcia: Szczytowy dobrobyt, polityka na Florydzie, czasy, Cochrane, Shri Balaji Eye Hospital